Türkiye’den 6 alanda yardım ve destek talebinde bulundular

Özbekistan’da 2-3 Mayıs’ta düzenlenen 3. Taşkent Uluslararası Yatırım Forumu’na 93 ülkeden 2 bin 500 katılımcı yer aldı. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mİrzoyoyev’in de katıldığı forumda Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz temsil etti.

Genel kurul oturumunda konuşan Yılmaz, Özbekistan’ın gelecekteki başarısına yönelik güveni artırdığını, geleceğe dönük olumlu sonuçlar alındığında yatırımların da Özbekistan’a yöneleceğini ifade etti. DEİK/Türkiye-Özbekistan İş Konseyi Başkanı Özgür Onur Özgüven ise “Özbekistan Cumhuriyeti’nin 6 sektörle ilgili Türkiye’den talebi oldu. Bunlar mobilya sektörü, İlaç sektörü, kuyumculuk, Tekstil, İnşaat malzemeleri ve Şişe cam. Özellikle bu 6 sektörle ilgili Türkiye’den yatırım ve destek bekliyorlar” dedi.

Forum, başkentteki kongre merkezinde 2 Mayıs Perşembe günü saat 10.00’da başladı. 93 ülkeden 2 bin 500 katılımcının yer aldığı foruma Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın yanı sıra Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Başkanı Odile Renaud-Basso, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu İcra Sekreteri Tatiana Molcean, OPEC Uluslararası Kalkınma Fonu Başkanı Dr. Abdulhamid Alkhalifa, Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Selman, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov da katıldı. Forumda dijital dönüşüm, ulaşım ve lojistik rotalarının geliştirilmesi, alt yapı ve ‘yeşil ekonomi’ alanlarında konuşmalar yapıldı.

Forumun açılış konuşmasını Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev yaptı. Mirziyoyev geçen 3 yılda bu etkinliğin çok taraflı işbirliğinin genişletilmesi, önemli konuların tartışılması, ileri fikir ve yaklaşımların geliştirilmesi için etkili bir forum haline geldiğini belirtti.

“HİÇ BİR ÜLKE BU KADAR CİDDİ SORUNLARI TEK BAŞINA ÇÖZEMEZ”

Miziyoyev “Dünya düzeninde derin dönüşüm süreçleri yaşanıyor. Mal ve hizmet tedarik zincirlerindeki aksamalar, uluslararası ticaretin azalması, yatırım akışlarının azalması, iklim felaketlerinin artması durumun ne kadar istikrarsız ve kırılgan olduğunu açıkça gösteriyor. Elbette, bugün dünyada yatırımcılar açısından benzeri görülmemiş bir mücadelenin yaşandığını çok iyi anlıyoruz. Ancak değişmez bir gerçek giderek daha açık hale geliyor. Hiçbir ülke bu kadar ciddi sorunları tek başına çözemez. Karşılıklı güven ve saygı ruhu, karşılıklı destek ilkesi, uzun vadeli işbirliğinin güçlü bir dayanağı olmaya devam edecektir” dedi.

“ANA HEDEFİMİZ ÖZBEKİSTAN’I YABANCI YATIRICILAR İÇİN GÜVENİLİR HALE GETİRMEK”

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev “Ülkemizdeki yatırım ve iş ortamını temelden iyileştirmek ve bu yoldaki engelleri kademeli olarak ortadan kaldırmak için kararlı adımlar attık. Bu nedenle her yatırımcının kendini özgür ve güvende hissedebilmesi için büyük çaplı reformlar gerçekleştiriyoruz. Ana hedefimiz Özbekistan’ı yabancı yatırımcılar için güvenilir ve uzun vadeli bir ortak haline getirmektir Devletimiz piyasa ilişkilerinin geliştirilmesini, yatırımcıların haklarının güvenilir şekilde korunmasını, elverişli yatırım ve iş ortamının daha da iyileştirilmesini, adil rekabet için daha geniş koşulların yaratılmasını, özel mülkiyetin dokunulmazlığını ve yargı sisteminin bağımsızlığını üstlenir” ifadelerini kullandı.

YATIRIMLAR ÖZBEKİSTAN’A YÖNELECEK

Mirziyoyev’in açılış konuşmasının ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da genel oturumda konuşma yaptı. Yılmaz konuşmasında Özbekistan gibi reform ve dönüşüm yapabilen ülkelerin çok az olduğunu belirtti. Yılmaz, Özbekistan’ın gelecekteki başarısına yönelik güveni artırdığını, geleceğe dönük olumlu sonuçlar alındığında yatırımların da Özbekistan’a yöneleceğini ifade etti.

TÜRK UZMANLARLA BİRLİKTE ÇALIŞIYORUZ

Özbekistan Tarım Bakanı Ibrohim Abdurahmonov “Elbette her ülkenin yatırıma ihtiyacı var. Gayri safi yurtiçi hasılayı daha da iyileştirmek ve istihdam yaratmak için yatırıma ihtiyaç var. Bu forum sadece Özbekistan için değil, diğer ülkeler için de önemli. Bugünkü foruma 93 ülkeden 2 bin 500 katılımı var. Türkiye ile olan sözleşmelerimiz ve ilişkilerimiz her yıl artmaktadır. Tarım arazilerini genişletmek için Türk uzmanların deneyimlerinden yararlandık. Türkiye Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı arazi sulama için önerilerde bulundu. Denemek için birkaç bölge seçtik ve bir tarımsal sulama sistemi getirdik. Meraları genişletmek ve ekolojik sorunları çözmek için Türk uzmanlarla birlikte çalışıyoruz. Türkiye’den ilk defa pamuk alanında yeni çeşitler getiriyoruz, bu da yeni yatırımlara zemin hazırlıyor.” dedi.

1.7 MİLYAR DOLARLIK TÜRK YATIRIMI VAR

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Özbekistan İş Konseyi Başkanı Özgür Onur Özgüven “Bu 3’üncüsü, ben diğerlerine de katıldım. İlkinde panelist olarak katılmıştım. İnşaat sektörünü anlatmak üzere, ilk yıla göre bu yıl ki katılım olağanüstü. 93 ülkeden katılım var. Bunu nedeni de Özbekistan’ın büyüme trendinde olması, 2018 yılından bu yana yüzde 100 oranında bir büyüme var. Yıllık ticaret hacmi 90 milyarın üzerinde… Ülke nüfusuna göre az ama bunu büyütmek için çalışmalar yapılıyor. Büyük yatırımlar var. Enerji anlamında büyük yatırımlar düşünüyorlar ve planlıyorlar. Bu da dünya ülkelerinin bu foruma ilgi göstermesinin sebebi. Türk firmaları da forumda var. 2017 yılında yani Özbekistan dünya piyasasına açıldığında Türkiye’li firmalarında buradaki yatırımları büyüdü. Yaklaşık 1.7 milyar dolarlık Türk yatırımları var. Enerji, Sağlık ve tekstil alanında Türk yatırımları da çoğalıyor. Toplamda 260 projeyi Türk müteahhitler üstlendi. Bunun da rakamı yaklaşık 7 milyar dolar seviyesinde. Türk yatırımları büyüyerek gidiyor bizde, DEİK Türkiye-Özbekistan İş Konseyi olarak yatırımların çoğalması için burada uğraşıyoruz. Türk yatırımcılara destek olmaya çalışıyoruz.

6 SEKTÖRLE İLGİLİ TÜRKİYE’DEN YATIRIM BEKLİYORLAR

Özgüven “2023 yılının Aralık ayında, Karma Ekonomik Komisyon toplantısı yapıldı. Orada Özbekistan Cumhuriyeti’nin 6 sektörle ilgili Türkiye’den talebi oldu. Bunlar mobilya sektörü, İlaç sektörü, kuyumculuk sektörü, Tekstil, İnşaat malzemeleri ve Şişe cam. Özellikle bu 6 sektörle ilgili Türkiye’den yatırım ve destek bekliyorlar. Bizde önümüzdeki dönem bununla ilgili çalışmalar yapacağız. Bizim de bir çalışmamız olacak. Onu da duyurmak istiyorum. Özbekistan’da 12 vilayet var. Biz de 12 ay 12 vilayet mottosuyla Özbekistan’ın bütün vilayetlerini aylık olarak Türk iş insanlarına tanıtmak istiyoruz. 2017 yılının sonunda geldik biz buraya. O zamanki firma sayısı ikili rakamlardaydı. Şuan Bin 900 Türk firma var. Kayıtlı Türk çalışan 2017 yılında 4 bindi, şuan 10 binin üzerinde. Türk iş insanların ciddi anlamda buraya yoğun ilgisi var. Bunun en büyük nedeni kültürel bağ, buraya gelen herkes kendini vatanında kabul ediyor.

FIRSATLARI DEĞERLENDİRMEK İÇİN BURADAYIZ

Serman İnşaat İş Geliştirme Direktörü Ulaş Hacıefendioğlu “Özbekistan’daki yatırım fırsatlarını değerlendirmek için buradayız. Özellikle enerji ve data sever yatırımları konusunda çok hızlı atılımlar içinde bizde bu atılımları takip etmek olası fırsatları değerlendirmek için buradayız. Yurt dışından çok fazla katılımcı var. Oldukça güzel projelerin imzaları atıldı. Türkiye’den çok fazla katılım görmedim. Genel de orta doğu ve Avrupalı şirketler çok fazla. Ama pazarda özellikle enerji ve diğer madem yatırımlarından dolayı ciddi bir büyüme gözüküyor.” dedi.